We krijgen er allemaal een keer mee te maken.. Je dier wordt oud en er komt een tijd dat je geconfronteerd wordt met een naderend afscheid. Dieren vervullen belangrijke sociale en emotionele functies en zijn ware gezelschapsdieren. De hechte wederzijdse band zorgt ervoor dat afscheid nemen bij ernstige ziekte of ouderdom een emotioneel gebeuren is. In deze fase willen we allemaal het beste voor ons dier.
Wanneer onze geliefde dieren ernstig lijden, gaan we vaak naar de dierenarts om het sterven te bespoedigen door middel van euthanasie toe te passen. Soms komt het voor dat je dier sterft in de slaap maar het komt ook voor dat een dier er zelf voor kiezen om te sterven. We noemen dit ‘versterven’ als een dier daar zelf voor kiest. We zien dit vaak bij katten. Plots zijn ze niet meer te vinden in huis en op zoek naar een beschut plekje in de tuin, of nog verder van huis om zelf de overgang te maken. Ze kiezen dan zelf voor deze manier van sterven. Wij mensen vinden dit heel moeilijk maar ik merk, in het mooie werk dat ik mag doen, dat mensen het soms ook niet wenselijk vinden voor het dier omdat het dan zou lijden. Ik sta er helemaal achter dat als je dier pijn heeft, lijdt, dat je je dier dan helpt door het te laten euthanaseren. Alle dieren die in mijn leven zijn geweest, zijn door middel van euthanasie gegaan maar door het mooie werk wat ik mag doen, leer ik ook heel veel van dieren en nu ik ouder word, speelt bij toch weleens de gedachte: wij mensen maken 99,99% ook zelf de overgang dus waarom je dier helpen als wij niet geholpen worden? En hoe denkt een dier daarover? Wat is de wens van je dier? Onlangs heb ik ervaren dat een kat er zelf voor koos om de overgang te maken. Ik heb haar proces van een afstand mogen volgen en heel veel geleerd daarvan. Dat zorgt ervoor dat ik mijn gedachtegang wil delen daarover.
Als ik op internet ga zoeken, dan kom ik toch bij de meeste wensen van mensen dat ze zeggen (ik citeer letterlijk wat ik lees): Persoonlijk had ik het risico niet genomen dat ze eventueel lijdt en haar in laten slapen of tja, een voordeel van een dier zijn is dat je dier niet hoeft te lijden… als je tenminste een eigenaar/baasje hebt die er tijdig een eind aan laat maken of uiteraard is het een natuurlijk proces maar het is evengoed lijden. Is niet nodig. Ik zou de DA aan huis laten komen voor een spuitje. Hoeft ze niet de stress van het reismandje mee te maken en weet je zeker dat je (verder) lijden voorkomt of ik zou ‘m helpen. De DA kan ook thuiskomen om in te laten slapen. Niet eten en drinken is een lijdensweg.. Mijn optie zij zijn om hem/haar in te laten slapen of Absoluut door een DA in laten slapen, zo vredig is vanzelf laten sterven niet helaas.
Maar… ik las ook: als de kat er rustig en ‘tevreden’ onder is, is gewoon laten versterven zeker een optie.. Sterven hoort bij het leven en als ze gestopt is met eten en verder lekker rustig ligt te slapen, dan is ze zover het lijkt aan het ‘afsluiten’. Je kunt zeggen een spuitje is humaner.. Maar dan heb te toch altijd de stress van het verplaatsen (haar lijf is immer stram en misschien wat pijnlijk), of de stress van de DA over de vloer (thuis). Als ze lekker warm ligt, zou ik haar gewoon lekker warm houden, wat vertroetelen en samen per van uur tot uur bekijken.. Naar een DA brengen zou ik niet doen, hooguit de DA thuis laten komen.
Versterven. Wat is dat? We gaan allemaal een keer dood om het maar even zo te melden. En als we doodgaan, dan voelen we dat, het is een natuurlijk proces wat we doormaken. “Versterven is een logisch vervolg op het ouder worden en de laatste fase in het aardse leven. Een natuurlijk levend dier voelt zelf aan wanneer het levenseinde nabij is en zoekt dan in de meeste gevallen een rustige plek buiten om zich terug te trekken. Versterven begint vaak met het stoppen van eten, drinken en het terugtrekken van je dier.
Sommige mensen zijn bang voor de dood maar voor dieren is het een natuurlijk proces. Maar, net als bij mensen, is ook bij dieren de angst voor sterven datgene wat een diepe ontspanning in de weg staat om de overgang te kunnen maken. Dieren nemen onze emoties en energie waar en als wij mensen er niet achter staan dat je dier zelf de overgang wil maken, kan het sterfproces van je dier verstoord worden en voelt het dier jouw angst waardoor het zelf ook de angst krijgt en dat niet los kan laten. Om dit goed te bewoorden vond ik van ‘Dierperspectief’ precies de woorden die ik in mijn hoofd had maar niet kon formuleren:
De meest natuurlijke wijze om een huisdier te laten sterven is niet euthanasie toe passen, maar het dier in een maximale ontspanning te brengen. Hoe dieper ontspannen het dier is, hoe vloeiender de uittreding en de zielsafhechting plaats vindt. Net als bij mensen, is ook bij dieren de angst voor sterven datgene wat een diepe ontspanning in de weg staat. Soms helpt het als je met je handen de ontspanning stimuleert en het dier bemoedigt zich over te geven, waardoor het uit zichzelf kan uittreden. Als het lijden echt onverdraaglijk en te langdurig is, dan kun je je afvragen wat er met dit dier in natuurlijke omstandigheden zou zijn gebeurd.
Stem je in dit opzicht intuïtief af. Wanneer je handelt vanuit mededogen voor je dier en niet vanuit de eigen persoonlijke wens, hoef je over euthanasie geen spijtgevoelens te hebben. Handel je vanuit gemakzucht en eigenbelang om het einde van een dierenleven te bespoedigen, en niet vanuit liefde voor het dier, dan krijg je achteraf vaak spijtgevoelens. In dat geval kun je alsnog bewust eerbied en spijt betuigen en dat telepathisch naar het betreffende dier uitzenden, met de nadruk op je voornemen het in de toekomst anders te doen.
Wanneer een huisdier pijn krijgt en van ouderdom gaat sterven, is het dus mogelijk het dier te ondersteunen. Fysieke pijn geeft een opstapeling van energie in het lichaam van het dier te zien. Dat kan verkramping als gevolg hebben. Het dier ondersteunen om maximaal te ontspannen is wezenlijk. Middels de intredende ontspanning kan het zich makkelijker overgeven aan het natuurlijke stervensproces. Het zielenlichaam van het dier wil zich opwaarts bewegen. Hoe meer ontspannen het dier is, hoe natuurlijker de overgang kan plaatsvinden. Wanneer een mens, vanuit diepe rust in zichzelf, op een zachte wijze liefdevolle energie instraalt bij het derde oog van het dier (tussen de beide ogen in), kan het dier zich dieper ontspannen. Dit kan ook ondersteund worden door aan de rugzijde neutrale ontspannende rustgevende liefdevolle energie in te stralen. Als een huisdier toe is aan overlijden, hoeft dit menigmaal niet met een spuitje. Laat het onderlichaam zo onberoerd mogelijk liggen opdat het zielenlichaam zich niet weer neerwaarts getrokken voelt. Dit bespoedigt het sterven.
En dat brengt me bij Snowy, de poes die er afgelopen zomer zelf voor koos om de overgang te maken. Snowy was een poes die ik 13 jaar geleden heb leren kennen. Zij had een verleden en haar baasje wilde graag mijn hulp om Snowy te leren begrijpen maar ook om haar gelukkig te laten worden en van haar angsten af te helpen. Dat is gelukt en Snowy heeft een prachtig leven gehad. Een hele wijze poes waar ik ontzettend veel van heb mogen leren op het gebied van zielsniveau, chakra’s en aura’s. Vlak voor de zomer zag ik een foto van Snowy op sociale media en ineens kwam in mijn gedachtegang op; het zou zomaar eens kunnen zijn dat ze daar in de tuin de overgang maakt. Op de foto lag ze in de tuin op de aarde en de gedachtegang was niet van mij afkomstig. Ik gaf er verder geen aandacht aan. Nu moet ik wel zeggen dat ik enorm gevoelig ben voor mensen en dieren die in hun laatste levensfase zitten. Ik voel dat aan op de 1 of andere manier. In augustus benaderde Josie mij over Snowy. Ze vertelde dat Snowy in haar laatste levensfase aan was gekomen en dat ze het gevoel had dat ze zou sterven. Ze was gestopt met eten en drinken, al een aantal dagen. We hadden nauw contact deze periode. Het was een proces dat dagen heeft geduurd maar wat ik gezien heb op foto’s en ingevoeld heb, was het geen lijdensweg voor Snowy. Het was haar keuze om te gaan. Tijdens de periode dat ze niet at of dronk, ging ze naar buiten, deed haar rondje, lag buiten te slapen, kwam weer naar binnen, enkel at en dronk ze niet meer. Nu weet ik dat bij onthouding van voedsel en vocht het lichaam de eigen voorraden aan gaat spreken en dat ontstaat daar dehydratie (of uitdroging). Uit onderzoeken blijkt dat uitdroging in de terminale fase een symptoomarm toestandsbeeld is, waarbij de patiënt, door een daling van het bewustzijn, een verminderde pijnbeleving en veelal een rustig sterfbed heeft. Ook dat zagen we bij Snowy. Nadat Snowy in die periode nog een poos naar buiten is gegaan, heeft Josie haar naar binnen gehaald om haar te begeleiden in haar proces. Dat duurde ongeveer 2 dagen (zij had toen volgens mij al 10 dagen niet gegeten, wel nog gedronken en is ook daar op een gegeven moment mee gestopt) en toen heeft zij de overgang gemaakt. Net zoals hierboven beschreven wordt door dierperspectief, zag Josie dat Snowy in haar mandje lag en met haar pootjes naar de hemel rijkte. Alsof haar ziel opwaarts wilde gaan. Ze lag lekker ingepakt in een mandje met een dekentje over haar heen. Deels weg met haar bewustzijn, dan weer even terug en plots het moment van de overgang. Zij bewoog zich opwaarts met haar pootjes de lucht in en heeft in het bijzijn van Josie op een hele vredige en liefdevolle manier de overgang gemaakt. Het was een heel zwaar en moeilijk proces maar ook een heel mooi, leerzaam en liefdevol proces. Ik heb Josie gevraagd of zij daarover een stukje wilde schrijven. Dit is wat Josie mij schreef;
Wat fijn dat ik mag aanschuiven in dit verhaal. Ook zal ik mij voorstellen:
Mijn naam is Josie Mattinson en ben het vrouwtje van Snowy.
Ook al is zij hier niet meer fysiek, zo zie ik het nog steeds ❤️
Ik kan beamen dat de manier waarop Snowy heeft gekozen om naar 'huis' te gaan voor mij best moeilijk én pittig is geweest.
Voor mij dan, voor Snowy was het een natuurlijk proces waar zij zelf de keuze voor heeft gemaakt.
Een dier weet namelijk wat zij doet en dat is een weten, wat zij van nature hebben omdat hun verbinding met de bron ook veel meer aanwezig is dan 'tegenwoordig ' bij ons mensen het geval is.
Snowy heeft nooit reguliere medicatie gewild (mijn DA) was daarvan op de hoogte én zij zei: er zijn dieren die medicatie niet accepteren, zoveel mogelijk op de natuurlijke manier behandelen.
Uitzonderingen zijn er natuurlijk, als het iets ernstigs is, of een noodgeval dan is er geen andere keuze om een DA in te schakelen.
Poes Snowy heeft tot het laatste moment geweigerd om op een andere manier te gaan (euthanasie) dan de voor haarzelf gemaakte keuze (op haar eigen manier). Dat heb ik gerespecteerd.
Daarin heb ik haar de vrijheid gelaten hoe zij haar laatste dagen wilde doorbrengen.
Natuurlijk hield ik mijn oog op haar waar zij was én dat was meestal in de tuin en bekeek wat zij aangaf óf nodig had.
Plots stopte zij met eten, ik begreep waarom, een dier kan namelijk lang op haar eigen energie teren, drinken deed zij nog steeds en zij was ook best nog redelijk actief.
Tot een paar dagen voor zij ging vertrekken wilde zij ook geen water meer, toen begreep ik ‘haar einde nadert nu ‘
Twee dagen later was het zover en ik kan nu zeggen: hoe moeilijk het soms was…dit is het mooiste geschenk wat ik Snowy heb kunnen geven én het mooiste geschenk wat ik heb mogen ontvangen.
Voor mij voelde het (ik heb haar mogen overdragen naar ‘huis ‘in mijn eigen armen) waar zij aan toe was, op een paar dagen na zou zij 18 worden.
Samen hebben wij ons leven afgesloten op een bijzonder práchtig en indrukwekkende manier, ook heb ik letterlijk gevoeld wie haar op kwam halen, dàt was ook een groot geschenk voor ons beiden.
Natuurlijk ben ik op afstand geholpen tijdens dit proces, héééel erg dankbaar daarvoor !!!
Dit was in’t kort mijn ode aan Snowy, een bijzondere poes in mijn leven ❤️❤️ Af en toe is zij nog aanwezig in huis, dàt laat zij mij voelen en ook hoe dankbaar zij is hoe álles is gegaan zoals zij graag wilde.
Snowy
Dat ik dat mee heb mogen maken, bracht me terug naar mijn eigen kat Tommie die in 2010 de overgang heeft gemaakt. Als ik nu terugdenk, was hij in dezelfde ‘staat’ als Snowy en had ik hem zelf de overgang moeten laten maken maar ik was jong en ik wilde hem lijden besparen. Ik heb hem naar de DA gebracht, vocht laten toedienen om nog 1 nacht samen te zijn en de volgende dag heb ik hem laten euthanaseren. Maar tijdens dat samenzijn was hij soms er even niet met zijn bewustzijn, ik dacht op dat moment dat hij de overgang had gemaakt en ineens was hij weer terug. Niet actief maar dan spinde hij weer en keek hij mij indringend aan. Zo heb ik vele momenten deze nacht gehad met hem. Ik dacht dat hij met zijn bewustzijn deels op een andere plek was om de klachten van zijn lichaam te ontzien en dat was ook zo maar ik had de ervaring niet die ik nu wel heb. Hij was op dat moment in zijn proces van sterven. Ook Tommie had niet zichtbaar pijn, helemaal niet. Hij was op. Van de 1 op de andere dag. Hij had wel nierfalen en blaasontsteking maar ineens was de kracht uit zijn achterlichaam weg. Hij kon nog een beetje lopen maar dat was meer wankelen. Ik heb hem op bed gelegd en daar is hij gebleven tot het moment dat ik de afspraak bij de DA had. Direct na het 1e prikje was hij al overleden… Door mijn ervaring van Snowy, weet ik nu dat hij zelf de overgang had kunnen maken en wat heb ik mij daar 13 jaar later toch beroerd over gevoeld omdat ik hem gestoord heb in zijn proces. Alles wat precies zoals bij Snowy. Een hele sterke en mooie levensles voor mij want ik kijk er nu heel anders naar. Stopt je dier met eten en drinken en lijdt het niet, zoekt het zelf rustige plekjes uit en trekt je dier zich terug, zie je dat je dier soms in een andere wereld is en er even niet bij is? Dan is de kans heel groot dat je dier zelf de overgang kan maken.
Tommie, de avond voor zijn overlijden. 10-06-2010
Ook in de laatste gesprekken die ik met dieren mag voeren geven ze soms aan dat ze zelf de overgang willen maken. Dat is best heel pittig maar ook mooi, wij maken immers ook zelf de overgang en het is een natuurlijk proces waar je inkomt en weet dat je naar ‘huis’ gaat. Je zielenthuis.
En ik begrijp als geen ander dat dit blog vragen oproept als zijnde: als je dier erg veel pijn heeft, dan moet je het niet laten lijden. Klopt, daar ben ik het helemaal mee eens. Ik heb momenteel 3 katten, wat ouder waarvan 1 met zeer zware artrose in haar onderrug, knieën en heupen. Bij haar weet ik nu al, dat ik haar niet zelf kan laten maar ik haar zal moeten helpen omdat ze straks van de pijn hoogstwaarschijnlijk niet meer kan lopen. Natuurlijk help ik haar dan door de DA thuis te laten komen en haar ziel te bevrijden maar als 1 van mijn andere katten zou stoppen met eten en drinken en ik kan zien dat het hun proces is waar zij door moeten gaan, dan zal ik hem steunen en hen begeleiden met alle liefde die ik voor ze heb.
Heb je vragen over de laatste levensfase van je dier of wil je begeleiding voor bij het sterven van je dier of misschien gewoon je verhaal kwijt, je mag mij altijd mailen. Ik help en lees met liefde. ♥
Liefs, Amber